Azerbaycan, bayram ve özel günlerin sayısına göre, herhalde, dünyada ön sıradaki ülkeler arasında yer alıyor.
Azerbaycan’da kutlanan bayram ve özel günlerin sayısı her ne kadar abartılı gözükse de, bu günlerin her birinin, sadece bayram olsun diye değil, ülke tarihindeki önemli gelişmelerle ilgili olduğu için kutlandığı da tartışılmaz bir gerçek. Bunu ispatlamak için Milli Sevgilililer Günü’nün nereden geldiği konusundan önce diğer önemli bayramların tarihine göz atmakta yarar var.
31 Aralık - 1 Ocak Yılbaşı gecesinden başlasak “Nerede kutlanmıyor ki?” diyeceksiniz. Tüm dünyanın neredeyse aynı coşkuyla kutladığı güzel bir bayram. Bazı ülkeler Yılbaşını farklı tarihlerde kutlarlar, o kadar.
Ancak Azerbaycan’da 31 Aralık bir de Dünya Azerilerinin Dayanışması Günü olarak kutlanıyor.
Bundan sonraki iki bayram, asıl çiçekçilerin bayramı: 14 Şubat Sevgililer Günü olduğu gibi 8 Mart Dünya Kadınlar Günü de çiçek fiyatları 3’e katlıyor, eşine, sevgilisine çiçek almayan erkekler büyük kırgınlıklar ve daha ciddi tehlikelerle karşı karşıya kalıyorlar.
21 Mart - Nevruz Bayramı Azerbaycan’da tüm tarihi gelenek ve göreneklerle kutlanan farklı bir bayram. Kurban ve Ramazan bayramları ise, insanlar dine yaklaştıkça bu günlerin önemi ve özelliği daha çok yansıtılarak kutlanıyor.
1 Nisan’da yine eski SSCB’den kalan geleneğe göre, Gülüş Günü kutlanıyor. Günün özelliği hemen hemen herkesin karşısındaki insana inanılmaz yalanlar söyleyerek, buna inandırıp, ardından 1 Nisan olduğunu hatırlatmaktır. Genelde insanlara güzel bir moral, espirili, eylenceli bir gün yaşatan 1 Nisan’da maalesef bazı insanlar, yakınlarına maaşlarına ciddi zam yapıldığını, piyangoda araba kazandıklarını ve herşeyin güllük-gülüstanlık olacağını söyleyerek, zavallıyı hayali bir hayata sokup, ardından “1 Nisan” demekle eski hayatına geri götürmenin hayal kırıklığını yaşatıyor, bunun günün en başarılı şakası olduğuna inanıyorlar.
Mayıs ayı havası, doğanın uyanması, çiçekleri açılması, kuşların sesi ile zaten tam bir bayram ve bayramlarla da zengin bir ay.
1 Mayıs Azerbaycan’da eskisi gibi, resmi tatil olarak kutlanmasa da kamuoyunda eski bir bayram olarak yerini koruyor. 9 Mayıs - SSCB’nin ikinci dünya savaşındaki zaferinin yıldönümü günü, savaşta şehit olan Azerilerin anılması, hayatta olan gazilerin kutlanması günü olarak biliniyor.
28 Mayıs - Azerbaycan’da çok önemli bir gün: 1918’de Doğuda ilk demokratik Cumhuriyet olan Azerbaycan Demorkatik Cumhuriyeti bu tarihte kurulmuştu. 28 Mayıs Cumhuriyet Günü - Azerbaycan’ın milli bayramı.
Azerbaycan’ın bölünme ve iç savaş tehlikesi ile karşı karşıya kaldığı 1993’te Haydar Aliyev’in yönetime geldiği 15 Haziran ülkede Kurtuluş Günü olarak kutlanıyor. 26 Haziran ise Silahlı Kuvvetler Günü - 1918’deki Cumhuriyetin silahlı kuvvetlerinin oluşturulduğu gün.
1991 yılında bağımsızlığın kazanılması Azerbaycan’da iki ayrı tarihte kutlanıyor: 31 Ağustos - Milli Meclis’in Azerbaycan’ın bağımsızlığını ilan ettiği gün ve 18 Ekim Milli Meclis’in bağımsızlıkla ilgili Anayasa Kararını onayladığı tarih.
1 Eylül - Universite ve okullarda yeni eğitim yılının başladığı gün Bilim Günü olarak kutlanıyor. Kasım ayında ise üç önemli gün var: 7 Kasım - Petrol Günü. Petrol ile zengin olan Azerbaycan’da bağımsızlığın ilan edilmesinden sonra yabancı şirketlerle birlikte yapılan çalışmalar sonucunda erken petrolün üretildiği gün. 12 Kasım, bağımsızlık döneminde ilk Anayasanın onaylandığı tarih, Anayasa Günü olarak kutlanıyor. 1988’de bağımsızlık mücadelesi çerçevesinde mitinglerin başladığı 17 Kasım ise Milli Uyanış Günü olarak kutlanıyor.
Bunların dışında, polis, sınır kuvvetleri, milli güvenlik görevlisi, gümrükçü, denizci, demiryolcu, postaneci, basın, radyo ve televizyon ve s. gibi meslek bayramları kutlanıyor.
Yazıya konu aldığımız ve yalnızca Azerbaycan’da kutlanan Milli Sevgililer Günü’nün tarihi çok özel. 20 Ocak 1990’da Sovyet Birlikleri’nin Azerbaycan’da bağımsızlığık mücadelesini yatıştırmak için girdiği Bakü’de şehit olan 137 kişi arasında İlham isimli bir genç de vardı. Yeni evlenmişti. Eşi Ferize ile birlikte mutlu bir hayat yaşacaktı. Ancak, ülkenin bağımsızlığı uğrunda şehit oldu. Ferize ise, İlham’ın şehit olduğu haberini alır almaz, kendini balkondan atarak intihar etmişti. İntiharın İslam’a göre, ne kadar büyük bir günah olduğu belli. Ancak bu intihar tarihe girdi. İlham ve Ferize çağımızın Leyla ve Mecnunu’u olarak anılmaya başladılar. Ferize de, İlham ile birlikte Bakü’deki Şehitlikte toprağa verildi. Birisi vatan uğrunda, öteki aşk uğrunda şehit oldu. İlham ile Ferize’nin aşkı Azerbaycan’da gerçek sevgi, sadakat sembolüne dönüştü. Yeni evlenenlerin nigah töreninden sonra Bakü’deki Şehitliği ziyaret ederek, İlham ile Ferize’nin mezarlarına çiçek bırakması gelenek haline geldi.
Zaman geçtikçe bazı gazete ve televizyonlar, “Neden sevgililer günü 14 Şubat yerine İlham ile Ferize’nin düyün günü 30 Haziran’da kutlanmasın?” sorusunu gündeme getirmeye başladılar.
Gazeteciler son iki yılda konuyu işleyerek, 30 Haziran’ı bu sene geçen senekine göre, daha etkili hale getirdiler. 30 Haziran günü Bakü’de pekçok gencin elinde sevgilisine götürtüğü çiçekleri görmek mümkündü. Bu günün Azerbaycan’da Sevgililer Günü olarak tam oturması için ısrarla çalışan “Hural” gazetesinin yöneticileri gençleri bir araya getirerek, İlham ile Ferize’nin mezarlarına doğru yürüyüş düzenledi. İlham ile Ferize saygı ile anıldıktan sonra çiftin düyününün yapıldığı salonda şehitlerin yakınları ve Azeri sanatçıların katıldığı özel bir program vardı.
Azerbaycan’da bir dönem 14 Şubat ile pararlel kutlanacağa benzeyen 30 Haziran’a, iki bayramın bir birine karışmaması için şimdilik yazımızda Milli Sevgililer Günü adı verdik. Ancak yıllar geçtikçe, 30 Haziran, 14 Şubat’ı sıkıştırıp tek Sevgililer Günü olarak kutlancak bir gün haline de gelebilir. Azeriler bayram ve özel günleri severler, ancak bu günlerin manası konusunda da hassaslar.
Cuma Kas. 18, 2011 5:17 am tarafından 
